آخر هفته کجا بریم؟ روستای هجیج

هَجیج (Hajij) که در نگارش به صورت حجیج هم نوشته می‌شود به معنای دره‌ی سرسبز و عمیق است و به دره‌‎ای که روستا در آن بنا شده اشاره دارد.

هجیج زیبایی‌های فراوانی دارد اما ساختار پلکانی خانه‌ها آنجا را منحصر به فرد کرده است.

این روستا حدود ۵۳/۱۴ هکتار وسعت و قدمت آن به ۱۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد.

همانطور که می‌دانیم روستاهای ایران در کنار رودها ساخته می‌شدند و دلیل شکل‌گیری این روستا هم آب فراوان دو چشمه در ارتفاعات شمالی و غربی است.

روستای بوژان یکی دیگر از روستاهای با ساختار پلکانی در ایران است. در لینک روبرو از بوژان بخوانید.

بافت روستا

هجیج کوچه‌هایی نیم‌دایره شکل و سنگ فرش شده دارد و خانه‌ها هم با پنجره‌هایی آبی رنگ و رو به دره و رودخانه‌ی سیروان ساخته شده‌اند.

بافت روستا متمرکز است و به علت کمبود زمین، خانه‌ها از پایین دره تا بالای آن با سنگ و چوب و به صورت پلکانی ساخته شده‌اند.

خانه‌ها معمولا در دو طبقه‌ و پشت‌بام هر خانه حیاط خانه‌ی بالایی است.

تمامی خانه‌ها رو به سمت جنوب ساخته شده‌اند تا بیشترین استفاده را از نور خورشید ببرند و دیوارهای ضخیم با در و پنجره‌هایی کوچک مانع نفوذ سرمای زمستان می‌شوند.

در گذشته برای ساخت دیوارها از ملات گِل محلی استفاده می‌شد و معماران هوشمند این روستا در فواصل مختلف بین تخته سنگ‌های دیوارها الوارهای چوبی قرار می‌دادند تا در هنگام زلزله و با جذب رطوبت هوا از لغزش زیاد خانه‌ها و ویران شدن آن جلوگیری کنند.

سقف‌ها با تیرهای چوبی پوشیده می‌شد و فضای خالی میان الوارها را با کاهگِل پُر می‌کردند تا از نفوذ هوای بیرون هم جلوگیری شود.

خانه‌های جدیدتر از آجر، سیمان، گچ و آهن ساخته شده‌اند.

مردم روستای هجیج

حدود ۷۳۶ نفر در این روستا ساکن‌اند و سنی مذهب و شافعی هستند و به زبان کردی اورامی سخن می‌گویند. این لهجه یکی از اصیل‌ترین لهجه‌هاست و شباهت زیادی به زبان اَوستایی و پهلوی دارد.

 

مردان روستا قبا (نوعی پوشش بلند آقایان)، سره (نوعی قبای کوتاه)، شلوار کردی، کلاه و گیوه می‌پوشند و زنان هم سربند، زیرپوش، پیراهن، کُلَنجه (پوششی با تزئینات مختلف)، قبا (نوعی لباس آستین دار مخصوص بانوان) و جافی (نوعی شلوار) می‌پوشند.

در جلوی پنجره‌ی بعضی از خانه‌ها سبدهایی وجود دارد که زنان روستا در آن پیاز و سبزی کاشته‌اند.

صنایع دستی مانند گلیم، جاجیم، گیوه، دستمال، شال، و سبد که توسط زنان بافته می‌شوند منبع دیگری برای درآمد هر خانوار است.

شمشال از سازهای بادی است و به ساز نی بسیار شبیه است و در مراسم مختلف به عنوان موسیقی مورد علاقه‌ی اهالی نواخته می‌شود.

به دلیل وجود چراگاه و مراتع سرسبز، دامداری رونق بسیاری دارد و  عمده دام روستا بز است. در کنار دامداری برخی به پرورش و نگهداری از طیور مشغول هستند.

باغداری یکی دیگر از شغلهای روستاست و میوه‌هایی مانند انگور، انار و گردو از عمده محصولات باغی روستا محسوب می‌شوند.

یکی دیگر از منابع درآمد اهالی روستا پرورش درخت ون است.

جالب است بدانید که به دلیل کمبود زمین گاهی روستاییان بخشی از صخره‌های کوه را کنده و پس از پُر کردن گودال با خاک و کود در آن سیب‌زمینی و سبزیجات می‌کارند.

چطور بریم روستای هجیج

ابتدا به کرمانشاه و سپس به پاوه بروید، از پاوه تا هجیج حدود ۲۵ کیلومتر راه در یک جاده‌ی کوهستانی دارید. بعد از اینکه از پاوه خارج شدید تابلویی می‌بینید که به سمت نودشه اشاره دارد. با وارد شدن به جاده‌ی نودشه تا هجیج ۹ کیلومتر راه در مسیر پر پیچ و خم کوهستان را دارید و چند تونل و دره‌ی رودخانه‌ی خروشان سیروان را که رد کنید به هجیج می‌رسید.

یا می‌توانید ابتدا به مریوان بروید و با ورود به جاده‌ی زیبای اورامان تخت و گذر از آن به هجیج برسید.

 

* باک خودرو را در پمپ بنزین پاوه پُر کنید چون در ادامه‌ی مسیر دیگر پمپ بنزینی وجود ندارد.

اماکن دیدنی روستای هجیج

• حوض پیر

حوضی قدیمی در روستا وجود دارد که با سنگ‌های ریز و درشت در دیواره‌ها و سنگی مسطح در سقف ساخته شده است. برای دیدن این حوض باید به پایین‌تر از سطح و جایی در میان زمین بروید.

در سال ۱۳۵۴ لوله‌کشی روستا انجام شد و تا قبل از آن اهالی از آب این حوض استفاده می‌کردند. آب حوض به وسیله‌ی جوی‌های سیمانی تامین می‌شد و یکی از جوی‌ها به حوض مردانه می‌ریخت و برای وضو استفاده می‌شد. جوی دیگر به حوض زنانه می‌رفت و به مصرف شستشو و تامین آب خوراکی خانوار استفاده می‌رسید.

• بقعه‌ی متبرکه امامزاده سیدعبیدالله

امام‌زاده سید عبیدالله از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است. این امام‌زاده بین مردم روستا به نام کوسه هجیج شهرت دارد. روایتی است که پانصد سال پیش و با وقوع خشکسالی مردم روستا سراغ مردی رفتند که منتسب به امام موسی کاظم (ع) بود و درخواست دعای باران داشتند. با دعای این شخص چشمه‌ای پُر آب از شکافی در زمین جاری شد و مردم نیز از آن به بعد احترام بسیاری برای وی قائل بودند و بعد از مرگش بقعه‌ای برای ایشان ساختند.

• مسجد جامع روستای هجیج

  مسجد جامع یا مسجد مرکزی روستای هجیج با ستون‌های چوبی و تزئینات زیبای کنده‌کاری و در و پنجره‌های تزئین شده جزو بناهای زیبای روستاست.

• خانقاه یا چله‌خانه

خانقاه دراویش قادریه در روزهای خاصی مراسمی با دف و هور برگزار و به ذکر و سماع می‌پردازند و با حالت گریه و استغاثه به خلسه فرو می‌روند و در این حال از مرید و مرشد خود یاری می‌طلبند. نواها و رقص‌های عرفانی فضای خانقاه را پر می‌کند.

چله‌خانه‌ی کوسه هجیج با ستون‌های چوبی و نمدهای زیبا بنایی قدیمی است که محلی برای اعتکاف و چله نشینی اهالی روستاست.

طبیعت روستای هجیج

با ورود به جاده‌ی روستا ابتدا چشمه بل را می‌بینید که از غاری در نزدیکی روستا می‌جوشد و به رودخانه‌ی سیروان می‌ریزد. چشمه بل در تمامی فصل‌ها جریان دارد، پس در هر فصلی که به روستای هجیج سفر کنید این چشمه را خواهید دید.

در ادامه حفره‌ای می‌بینید، اگر حدود ۱۵ قدم به داخل حفره بروید گودالی پر از آب خواهید دید که به دلیل داشتن مواد معدنی خاصیت درمانی دارد. آب این گودال یکی از گواراترین آبهاست.

سیروان مهم‌ترین و معروف‌ترین رود منطقه‌ی هورامان است که از نزدیکی روستای هجیج نیز عبور می‌کند. سد داریان بر روی این رود ساخته شده است.

در رودخانه‌ی سیروان قایق‌های تفریحی وجود دارد که می‌توانید با اجاره‌ی آنها سفر کوچکی به رود داشته باشید.

ارتفاعات شاهو بخشی از رشته کوه‌های زاگرس است و می‌توانید در این حوالی چراگاه و مراتع سرسبز پیاز دول میشا و گاول را هم ببینید.

پوشش گیاهی و جانوری

گونه‌های گیاهی مانند گل ختمی، گون، گل‌گاوزبان و شنگ در سراسر کوهستان روییده و درختان بلوط و سقز در اطراف روستا دیده می‌شود.

از جمله جانوران منطقه می‌توان به گرگ، شغال، روباه و خرس اشاره کرد.

سوغات و صنایع دستی روستای هجیج

از تولیدات لبنی دامداران می‌توانید شیر، دوغ، کشک، کره و روغن حیوانی و از محصولات باغداران می‌توانید گردو و انار با خود سوغات ببرید.

گیوه‌های دست‌دوز زنان و مردان روستا که با دقت بافته شده و در میان اهالی به کِلاش معروف است جزو مرغوب‌ترین گیوه‌ها بشمار می‌آید. این گیوه‌ها برای پای چپ و راست تفاوتی ندارد.

لباس‌های پشمی و رنگارنگ دست‌دوز زنان روستا که با ظرافت دوخته شده‌اند و همینطور صنایع دستی‌ای مانند گلیم، جاجیم، دستمال و شال و سبد که همگی با پشمی که از دامها تهیه می‌شود بافته شده‌اند یکی از بهترین و ماندگارترین سوغات‌ها خواهد بود.

به دلیل قرارگیری روستای هجیج در منطقه‌ای کوهستانی، در اینجا گیاهان دارویی فروانی یافت می‌شود مانند گل ختمی، گون، گل‌گاوزبان و شنگ که از زنان روستا می‌توانید بخرید و یا اینکه خودتان آنها را بچینید.

غذاهای محلی

ترخینه که با مخلوطی از بلغور گندم و دوغ ترش تهیه می‌شود، خورش قسقوان که همان خورش قیمه است اما در آن پسته‌ی کوهی می‌ریزند و  کوفته هجیجانه که از برنج و گوشت چرخ‌کرده تهیه می‌شود از معروفترین غذاهای محلی اینجا هستند.

اما اگر به کباب علاقه دارید با عبور از روستا و طی مسافتی نیم ساعته به روستای بلبر می‌رسید که در کنار رود تعدادی رستوران احداث شده‌اند که با گوشت تازه‌ی گوسفندی کباب و چنجه‌ای لذیذ آماده می‌کنند.

در مقابل رستوران، نان محلی‌ای به نام کلانه پخته می‌شود که شبیه نان تافتون بوده و داخل آن را با سبزیجات پُر و سپس در روغن سرخ می‌کنند.

بهترین فصل سفر به روستای هجیج

هجیج در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده پس کاملاً طبیعی است که در فصل پاییز و زمستان بسیار سرد باشد، اما با این وجود پاییز رنگارنگ و زمستانی مسحور کننده دارد.

با آمدن فصل بهار گل‌هایی رنگارنگ بر دامنه‌ها می‌رویند و دشت را رنگین می‌کنند.

تابستان اما سرسبز و خنک است و رود خروشان سیروان در انتظار شماست.

اگر قصد روستای هجیج کردید و در شهری غیر از کرمانشاه ساکن هستید برای سفر بین شهری در اپلیکیشن همپا سفر ساخته و کارپولینگ کنید 🙂